Mimarlık Eğitimi Tarihi Sergisi Salt'ta

“Mimarların okullu olması”nın tarihi bağlamında Türkiye erkenci ülkelerden biri sayılır. Okullaşma öncesinde mimarlık, dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de, doğrudan mesleki pratik içinde çalışarak ve inşai etkinlik yaparak öğrenilir. Hendese Odası’nın (Hendesehâne) 1775’teki kuruluşundan başlayarak bugüne uzanan kesintisiz bir tarihçeden söz edilebilir. İlk mühendislerin istihkâm ve kentsel savunma donatıları yapan asker-mimarlar olarak yetiştirildiği; askerlik ve mühendislik öğretimiyle bütünleşik erken dönem, 1883’te Sanâyi-i Nefîse Mekteb-i Âlîsi’nde özgülleşmiş mimarlık öğretiminin başlamasına dek sürer. Cumhuriyet dönemine kadar “fenn-i mimari” dersleri okutulan Harbiye de uzun süre bir tür mimarlık okulu olarak işlev görür; özellikle taşrada yönetimin ihtiyaç duyduğu pek çok yapı subayların tasarımı olarak ortaya çıkar. Zaman içerisinde, her yerde olduğu gibi, Türkiye’de de askerlik-mühendislik-mimarlık çözülmesi yaşanır; mimarlık eğitiminde yaşamsal önemi olmasına karşın tasarım sektöründen kopuş da başlar.

Askerlik ve mühendislik ile bütünleşik tek bir okulla başlayan mimarlık eğitimi, günümüzde Türkiye genelinde yüzü aşkın okula yayılmıştır. Türkiye’de Mimarlık Eğitimi: 18. Yüzyıldan Günümüze Kurumsallaşma Eşikleri, bu akademik manzaranın özellikle gündelik yaşam içindeki seyrini anlatmayı amaçlıyor. Okulların fiziksel çevresini, öğretim üyesi ve öğrenci yaşamını, çalışma koşullarını, yaşanan çalkantı ve huzursuzlukları, ülkenin mimari üretimine yapılan katkıları, açılım imkânlarını ve tıkanıklıkları görselleştirerek ele alıyor.

Mimar-akademisyen Uğur Tanyeli, Arzu Erdem ve Esra Kahveci tarafından programlanan sergi, Salt’tan Orkun Dayıoğlu ve Eylül Şenses tarafından hazırlandı. 31 Mart 2024 tarihine kadar Salt Galata’da ücretsiz görülebilecek sergiye eşlik eden kamu programları saltonline.org ve Salt’ın sosyal medya kanallarında duyurulacak.