İstinye Üniversitesi

Evrenin Yüzde 95'i Karadelik

Tarih
09/06/2023
Yayın
Sözcü
Yayın Türü
Yazılı

CUMHURİYETİN 100. KURULUŞ YILI NEDENİYLE CERN'DEN BİLİM İNSANLARI İSTANBUL'A GELDİ


"TÜRKİYE TAM ÜYE OLMALI"

CERN ATLAS Deneyi Ulusal Koordinatörü Fizikçi Prof. Dr. Serkant Ali Çetin: "Dünyanın en büyük uluslararası işbirliğini yapan laboratuvarı CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda yer alan en büyük iki deneyden biri ATLAS'tır. Bu deneye, ilk kez bir vakıf üniversitesi İSÜ tam üye kabul edildi. Başarı hedefiyle bu yola çıktık. Yaptığımız iş, evrende en küçüğü yani atom altını anlamaya çalışarak, evreni kavramak. Çalışmalar ayları, yılları buluyor. Ülkeler birleşti. Şu an temel çalışmalar yapılıyor."

ÜLKEMİZDEN KATILIM ARTAR"

"Günlük hayatta hemen kullanılabilecek veriler olmasa da, gelecekte birçok uygulama ve teknolojide kullanılabilecek bilgilere erişilmeye başlandı. Tomografi, radyoterapi, sınır güvenliği, hastanelerdeki pet cihazlarına kadar pek çok teknolojiye, yüksek enerji fiziği çalışmaları öncü oldu. Türkiye, 2015'ten beri CERN'de kısmi üye. Umarım, yakın zamanda tam üye oluruz da ülkemizden araştırmalara katılım artar."

ATLAS'TA 3 BİN FİZİKÇİ VAR


CERN Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki en büyük iki deneyden biri olan CERN ATLAS'ta, Türkiye'den sadece Boğaziçi ve Ankara Üniversitesi vardı. İstinye Üniversitesi (İSÜ), ATLAS deneyine resmi ve tam üye kabul edilen ilk vakıf üniversitesi oldu. Deneyde, farklı ülkelerden 3 bin fizikçi var,


Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) Araştırma Direktörü Joachim Minch, "Evrendeki maddelerin yüzde 5'i bilinirken, yüzde 95'i hâlâ karadelik, bilinmiyor" dedi.


DÜNYANIN en büyük parçacık fiziği araştırma laboratuvarı ve bilimsel keşif merkezi Avrupa Nükleer Araştırma Merkezindeki (CERN) bilim insanları, İstinye Üniversitesinin (İSÜ) ev sahipliğinde, İstanbul'da sempozyuma katıldı. CERN Araştırma Direktörü Prof. Dr. Joachim Minch, ATLAS Deneyi Başkam Prof. Dr. Andreas Hoacker, İSÜ Temel Bilimler Bölüm Başkanı ve ATLAS Proje Lideri/Ulusal İrtibat Fizikçisi Prof. Dr. Serkant Ali Çetin CERN deneylerindeki son gelişmeleri anlattı.

2040 YILI HEDEFLENDİ


CERN Araştırma Direktörü Joachim Minch çalışmalarda son durumu şöyle anlattı: "CERN' de kâinatın ne olduğunu ve içindekilerin etkileşimlerini anlamaya çalışıyoruz. Etkileşimi anlayabilmek için büyük parçacık fiziği hızlandırıcıları ve dedektörler inşa edildi. Elde edilen verilerin analizi için yüksek teknolojiye ihtiyaç duyuyoruz. Şu an saniyede 3 milyon hadron çarpışıyor. Daha yüksek teknolojilere ulaşmalıyız. Evrendeki maddelerin yüzde 5'i bilinirken, yüzde 95'i hâlâ karadelik, bilinmiyor. 2040'a kadar deneylerin ilk aşaması ortaya çıkacak." dedi.


1- CERN DE NE YAPILIYOR?
1952'de kuruldu. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda yeryüzünde ulaşılabilen en yüksek enerjilerde parçacık çarpışmaları yapılıyor. Deneylerle, evren keşfi dışında yeni tomografi, radyoterapi, kanser tedavisi gibi insanlık için ileri teknoloji ürünlerin altyapısı oluşturuldu. Yaşları 35 ile 100 arası 50 ülkeden 16 bin bilim insanı yeni buluşlar için araştırmalar yapıyor. Amerika'dan 2 bin, Türkiye'den 120 bilim insanı var.